Windows Reframed: Ramen van de Mariakapel

Twee ramen, gescheiden door eeuwen, verenigd in één verhaal. Het ene raam ontstond in de katholieke tijd, het andere in de protestantse periode. In de katholieke tijd verbeelden de ramen steevast religieuze voorstellingen. Later, kozen protestanten altijd voor belangrijke politieke – en historische gebeurtenissen, zoals dit burgemeestersraam. Ondanks hun verschillende oorsprong delen ze nu een gezamenlijke toekomst. Dankzij zorgvuldige restauratie en innovatieve technieken zijn ze voorbereid op een duurzame terugkeer in de Oude Kerk.

Dit meesterwerk van de beroemde glasschilder Dirck Crabeth toont Maria's laatste momenten in een serene, intieme scène. Het is het enige raam van de Goudse glaskunstenaar in de Noordelijke Nederlanden. Normaal bevindt het raam zich hoog in de Mariakapel nu kun je zijn verfijnde details, de intense kleuren en de menselijke voorstelling van dichtbij bewonderen.

Een visueel archief van de stad Amsterdam: het Tweede Burgemeestersraam is een indrukwekkend overzicht van wapenschilden van burgemeesters en stadsbestuurders. Dit raam vormt een aanvulling op het Eerste Burgemeestersraam in de zuidbeuk en biedt een uniek inzicht in het stedelijk bestuur van de 18e en 19e eeuw.

De eeuwenoude fundering van de Oude Kerk veroorzaakt druk en spanning op de muren, wat in 2019 leidde tot het verwijderen van de ramen voor restauratie. In een gespecialiseerd atelier zijn ze met de grootste zorg gereinigd, hersteld en opnieuw ingelijst in een innovatief framesysteem. Dit systeem maakt meebewegen mogelijk bij eventuele toekomstige verzakkingen, zodat de ramen duurzaam bewaard blijven. Tussen 21 februari en 5 mei kan het publiek de terugplaatsing, de laatste stap in het restauratieproces, van dichtbij meemaken. Regelmatig zoomen experts ter plaatse, gedurende expert-talks in en uit en een film over de achtergronden van het proces is te zien in de nabijheid van de ramen. Meer informatie volgt binnenkort.

Beide ramen vind je in de Mariakapel. De Mariakapel is gebouwd in een tijd van religieuze onrust en fundamentele omwentelingen, een zeer bewogen moment in de geschiedenis van de Oude Kerk, Amsterdam en Europa. Een tijd van de overgang tussen het ‘middeleeuwse’ en het ‘moderne’ wat een beslissend tijdperk is voor de plaats van Europa in de wereld. Zowel behoud als verlies is weerspiegelt in de kapel; enkele van de oudste glas-in-loodramen van Amsterdam zijn er nog steeds aanwezig, een altaarstuk speciaal gemaakt voor de kapel, ter aanvulling op de ramen, overleefde de tijd niet. 

De gelaagde geschiedenis inspireerde de hedendaagse kunstenaar Giorgio Andriotta Calo in 2018 tot nieuw werk. Een werk waarin door lichtgevoelig papier in contact te brengen met het glas-in-loodraam 14 fotografische prints ontstonden. Deze kapel, ooit gewijd aan Maria, belichaamt hoe kunst, macht en geloof zich steeds opnieuw tot elkaar verhouden.

De restauratie is mogelijk gemaakt dankzij de genereuze bijdragen van: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Cultuurfonds, Provincie Noord-Holland, Stichting Edwin Bouwfonds, Brook Foundation, Hendrik Muller Fonds en het P.W. Janssen Fonds.