Windows Reframed: Ramen van de Mariakapel

Twee ramen, gescheiden door eeuwen, verenigd in één verhaal. Het zogeheten 'Crabethraam' (1555) dateert uit de katholieke tijd, het Tweede Burgmeestersraam (1761-1806) uit de protestantse periode. In de katholieke tijd van de Oude Kerk (1306-1578) verbeelden ramen heiligen en religieuze voorstellingen. Na de Alteratie (1578) werd gekozen voor de weergave van belangrijke politieke – en historische gebeurtenissen, zoals het Burgemeestersraam. De ramen bevinden zich naast elkaar in de Oostgevel van de Mariakapel. Ondanks hun verschillende oorsprong delen ze nu een gezamenlijke toekomst. Dankzij zorgvuldige restauratie en innovatieve technieken zijn ze voorbereid op een duurzame terugkeer in de Oude Kerk.

Dit meesterwerk van de beroemde glasschilder Dirck Crabeth toont Maria's laatste momenten in een serene, intieme scène. Het is het enige raam van de Goudse glaskunstenaar in Amsterdam en omgeving. Normaal bevindt het raam zich hoog in de Mariakapel nu kun je zijn verfijnde details, de intense kleuren en de menselijke voorstelling van dichtbij bewonderen.

Een visueel archief van de stad Amsterdam: het Tweede Burgemeestersraam is een indrukwekkend overzicht van wapenschilden van burgemeesters en stadsbestuurders. Dit raam vormt een aanvulling op het Eerste Burgemeestersraam in de zuidbeuk en biedt een uniek inzicht in het stedelijk bestuur van de 18e en 19e eeuw.

De eeuwenoude fundering van de Oude Kerk veroorzaakt druk en spanning op de muren, wat in 2019 leidde tot het verwijderen van de ramen voor restauratie. In een gespecialiseerd atelier zijn ze met de grootste zorg gereinigd, hersteld en opnieuw ingelijst in een innovatief framesysteem. Dit systeem maakt meebewegen mogelijk bij eventuele toekomstige verzakkingen, zodat de ramen duurzaam bewaard blijven. Tussen 21 februari en 5 mei kan het publiek de terugplaatsing, de laatste stap in het restauratieproces, van dichtbij meemaken. Regelmatig zoomen experts ter plaatse, gedurende expert-talks in en uit en een film over de achtergronden van het proces is te zien in de nabijheid van de ramen. Meer informatie volgt binnenkort.

De Mariakapel is gebouwd in een roerige periode in de geschiedenis van Amsterdam en Europa. Het was een tijd van beeldenstormen, godsdienstoorlogen en een grote religieuze omwenteling, de Reformatie. In deze turbulente tijd werd de Oude Kerk verder uitgebreid met een grote kapel gewijd aan Maria, met glas-in-loodramen en een altaarstuk ter ere van haar. In deze kapel proef je het meest intens de katholieke oorsprong van de kerk. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn de ramen uitgenomen en opgeslagen in de rijksschuilkelder bij Zandvoort. De ramen zijn onderdeel van de Collectie Nederland. Hiernaast vind je een overzicht en beschrijving van de vier gebrandschilderde
glas-in-loodramen in de Mariakapel.

De restauratie is mogelijk gemaakt dankzij de genereuze bijdragen van: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Cultuurfonds, Provincie Noord-Holland, Fonds Edwin Bouw, Brook Foundation, Hendrik Muller Fonds en het P.W. Janssen Fonds.